زمان تقریبی مطالعه: 14 دقیقه
 

جابر بن حارث سلمانی




جناده از شیعیان معروف کوفه و از شیعیان مخلص امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) بود. وی از شهیدان کربلا می‌باشد.


۱ - نام و نسب


در مآخذ گوناگون از وی با نام‌ های جُناده،
[۱] محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردیه فی مناقب الائمة الزیدیه، ج۱، ص۲۱۱، صنعاء، مکتبة بدر، چاپ اول، ۱۴۲۳.
[۲] حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة مَن قتل مع الحسین علیه‌السلام من ولده وإخوته وأهل بیته وشیعته، ص۲۸.    
[۳] شیخ طوسی، محمد بن حسن، الرجال، ص۹۹.    
[۴] اردبیلی، محمدعلی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸.    
[۵] زنجانی، موسی، الجامع فى‌ الرجال، ج۱، ص۴۲۱.
[۶] قهپائی، علی بن محمود، مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴.
[۷] حسینی تفرشی، مصطفی، نقد الرجال، ج۱، ص۳۷۲.    
[۸] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۶، ص۲۳۵.    
[۹] شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۲، ص۷۲۴.    
[۱۰] سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۴۴.    
[۱۱] امین، محسن، اعیان الشیعه، ج۱، ص۶۰۶.    
[۱۲] خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۱۳۷.    
[۱۳] جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۴۲۰.    
[۱۴] موسوی زنجانی، ابراهیم، وسيلة الدارين فی انصار الحسین، ص۱۱۳-۱۱۴.
[۱۵] خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق و تعلیق محمد السماوی، ج۲، ص۲۱، قم، مکتبة المفید.    
جابر،
[۱۶] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۴، ص۳۴۰.    
[۱۷] قمی، شیخ عباس، نفس المهموم، ص۲۵۷.
[۱۸] موسوی مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین علیه‌السلام، ص۲۳۹.    
[۱۹] شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵-۵۰۶.    
[۲۰] شمس الدین، محمدمهدی، انصار الحسین علیه‌السلام، ص۷۸.    
جبّار،
[۲۱] ابن اثیر، ابوالحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴.    
[۲۲] امین، محسن، اعیان الشیعه، ج۴، ص۲۴۴.    
جیاد،
[۲۳] بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸.    
حباب،
[۲۴] این شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیهم‌السلام، ج۳، ص۲۶۰.    
[۲۵] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۴.    
[۲۶] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۲.    
[۲۷] خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۱۹۱.    
حَیَّان، .
[۲۸] ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۷۹.    
[۲۹] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۸، ص۲۷۳.    
[۳۰] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۸، ص۳۴۰.    
حَسَّان،
[۳۱] ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۳۴۵.    
حیاة
[۳۲] مجالس الشهدا، ص۱۱۸.
و عبادة
[۳۳] وقار شیرازی، عشرة كامله، ص۳۷۹.
یاد شده است.
نام پدرش را نیز گروهی حارث
[۳۴] حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة مَن قتل مع الحسین علیه‌السلام من ولده وإخوته وأهل بیته وشیعته، ص۲۸.    
[۳۵] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۴، ص۳۴۰.    
[۳۶] ابن اثیر، ابوالحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴.    
[۳۷] طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۹۹.    
و گروهی حرث
[۳۸] بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸.    
[۳۹] قهپائی، علی بن محمود، مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴.
[۴۰] اردبیلی، محمدعلی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸.    
[۴۱] زنجانی، موسی، الجامع فى الرجال، ج۱، ص۴۲۱.
نوشته‌ اند.
همچنین نسبت قبیله‌ای او را سلمانی
[۴۲] حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة مَن قتل مع الحسین علیه‌السلام من ولده وإخوته وأهل بیته وشیعته، ص۲۸.    
[۴۳] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۴، ص۳۴۰.    
[۴۴] ابن اثیر، ابوالحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴.    
[۴۵] طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۹۹.    
[۴۶] بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸.    
[۴۷] حسینی تفرشی، مصطفی، نقد الرجال، ج۱، ص۳۷۲.    
[۴۸] زنجانی، موسی، الجامع فى الرجال، ج۱، ص۴۲۱.
[۴۹] اردبیلی، محمدعلی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸.    
[۵۰] قهپائی، علی بن محمود، مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴.
و سلمانی ازدی
[۵۱] ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۷۹.    
[۵۲] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۲.    
[۵۳] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۸، ص۲۷۳.    
[۵۴] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۶، ص۲۳۵.    
[۵۵] شوشتری، محمدتقی،قاموس الرجال، ج۲، ص۷۲۴.    
[۵۶] جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۴۲۰.    
[۵۷] خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۳۲۳.    
گفته ‌اند.
جناده از شیعیان معروف کوفه و از شیعیان مخلص امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) بود.
[۵۸] محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردیه فی مناقب الائمة الزیدیه، ج۱، ص۲۱۱، صنعاء، مکتبة بدر، چاپ اول، ۱۴۲۳.
[۵۹] سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق محمد جعفر الطبسی، ص۱۴۴، مرکز الدرسات الاسلامیه لممثلی الولی الفقیه فی حرس الثورة الاسلامیه، چاپ اول.    


۲ - پیوسن به کاروان امام حسین


در زمان قیام مسلم در کوفه با او همراه شد؛ اما با شکست قیام از کوفه خارج شد.
[۶۰] محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردیه فی مناقب الائمة الزیدیه، ج۱، ص۲۱۱، صنعاء، مکتبة بدر، چاپ اول، ۱۴۲۳.
[۶۱] سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق محمد جعفر الطبسی، ص۱۴۴، مرکز الدرسات الاسلامیه لممثلی الولی الفقیه فی حرس الثورة الاسلامیه، چاپ اول.    
و به همراه عمرو بن خالد صیداوی و سعد -غلام عمرو بن خالد صیداوی- و نیز مجمع بن عبدالله عائذی و پسرش، به همراه غلام نافع بجلی و به راهنمایی طرماح بن عدی طایی از بیراهه‌ها گذشتند و خود را در منزل عذیب الهجانات به خدمت امام (علیه‌السّلام) رساندند. هنگامی‌که بر امام حسین (علیه‌السّلام) وارد شدند حر به آنها اشاره کرد و به امام حسین (علیه‌السّلام) گفت: «این چند نفر از مردم کوفه‌اند من آن‌ها را بازداشت کرده و یا به کوفه بر می‌گردانم.»
امام (علیه‌السّلام) رو به حر کردند و فرمودند: «من به تو اجازه چنین کاری را نمی‌دهم و همان طوری که خود را از گزند تو حفظ می‌کنم، از آنان نیز محافظت خواهم کرد، زیرا این‌ها نیز همانند اصحابی که با من از مدینه آمدند، از یاران من به شمار می‌آیند، پس اگر بر آن پیمان که با من بستی استواری، آن‌ها را رها کن و گرنه با تو می‌جنگم.» حر نیز به ناچار از بازداشت آنان صرفنظر کرد.
[۶۲] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، ج۳، ص۱۷۱-۱۷۲، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، ۱۹۷۷.    
[۶۳] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۵، ص۴۰۴-۴۰۵، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
[۶۴] ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۴۹، بیروت، دارصادر - داربیروت، ۱۹۶۵.    
[۶۵] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۶، ص۲۳۷.    
[۶۶] شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵-۵۰۶.    
[۶۷] سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۴۴.    
[۶۸] جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۴۲۰-۴۲۱.    
[۶۹] شمس الدین، محمدمهدی، انصارالحسین علیه‌السلام، ص۷۸.    

برخی منابع متأخّر نقل کرده‌ اند که جابر از اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و امام علی (علیه‌السلام) بوده و در جنگ صفین نیز حضور داشته است. همچنین او را از کسانی دانسته ‌اند که در کوفه با مسلم بن عقیل بیعت کرد و پس از دستگیری و شهادت مسلم بن عقیل، مخفیانه از کوفه خارج شد و در بین راه، خود را به کاروان امام حسین علیه السلام رساند.
[۷۰] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۶، ص۲۳۸.    
[۷۱] سماوی، محمد بن طاهر، ابصارالعین فی انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۴۴.    
[۷۲] جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۴۲۰-۴۲۱.    


۳ - شهادت


در برخی از منابع روایت شده که در روز عاشورا جنادة (جابر) بن حارث سلمانی به همراه عمرو بن خالد صیداوی و سعد -غلام عمرو- و نیز مجمع بن عبدالله عائذی به میدان رفتند و نبرد سختی انجام دادند، دشمن آن‌ها را در محاصره گرفت، از این روی آنان از امام (علیه‌السّلام) طلب کمک کردند و امام (علیه‌السّلام)، حضرت ابوالفضل (علیه‌السّلام) را به کمک آنان فرستاد با ورود عباس (علیه‌السّلام) به میدان، محاصره شکست و آنان نجات یافتند.
اما آنان با آن که زخمی‌شده بودند؛ اما مایل به بازگشت به سوی امام (علیه‌السّلام) نبودند، از این‌رو دوباره با سپاه دشمن به مبارزه برخاستند و همگی آنان در یک محل به شهادت رسیدند که دشمن مجدداً به آنان حمله‌ور شد، آنان به نبرد پرداختند تا اینکه همگی به شهادت رسیدند.
[۷۳] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۵، ص۴۴۶، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
[۷۴] ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴، بیروت، دارصادر - داربیروت، ۱۹۶۵.    
[۷۵] سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق محمد جعفر الطبسی، ص۱۱۶، مرکز الدرسات الاسلامیه لممثلی الولی الفقیه فی حرس الثورة الاسلامیه، چاپ اول.    
[۷۶] سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق محمد جعفر الطبسی، ص۱۴۴، مرکز الدرسات الاسلامیه لممثلی الولی الفقیه فی حرس الثورة الاسلامیه، چاپ اول.    
حضرت عباس (علیه‌السّلام) به سوی امام (علیه‌السّلام) بازگشت و شهادت آنان را به اطلاع امام (علیه‌السّلام) رساند. وقتی امام (علیه‌السّلام) از شهادت آنان با خبر شد بارها برای آنان از خداوند طلب مغفرت نمود.
[۷۷] سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق محمد جعفر الطبسی، ص۱۱۶، مرکز الدرسات الاسلامیه لممثلی الولی الفقیه فی حرس الثورة الاسلامیه، چاپ اول.    
[۷۸] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۴، ص۳۴۰.    
[۷۹] ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴.    
[۸۰] سماوی، محمد بن طاهر، ابصارالعین فی انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۴۴.    
[۸۱] سماوی، محمد بن طاهر، ابصارالعین فی انصار الحسین علیه‌السلام، ص۶۱.    
[۸۲] قمی، شیخ عباس، نفس المهموم، ص۲۵۷.
[۸۳] موسوی مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین علیه‌السلام، ص۲۳۹.    
[۸۴] شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵-۵۰۶.    
[۸۵] جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۴۲۰-۴۲۱.    

اما در برخی دیگر از منابع نقل شده که او از امام حسین (علیه‌السّلام) اجازه میدان گرفت و به میدان رفت و پس از به هلاکت رساندن هجده نفر سرانجام به دست دشمنان به شهادت رسید.
[۸۶] ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابیطالب، ج۳، ص۲۵۳، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.    

در زیارت منسوب به ناحیه مقدسه و همچنین زیارت رجبیه، بر این شهید بزرگوار درود فرستاده شده است.
[۸۷] ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۷۹.    
[۸۸] ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۳۴۵.    
[۸۹] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۲.    
[۹۰] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۸، ص۳۴۰.    
[۹۱] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۸، ص۲۷۳.    


۴ - پانویس

 
۱. ↑ محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردیه فی مناقب الائمة الزیدیه، ج۱، ص۲۱۱، صنعاء، مکتبة بدر، چاپ اول، ۱۴۲۳.
۲. ↑ حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة مَن قتل مع الحسین علیه‌السلام من ولده وإخوته وأهل بیته وشیعته، ص۲۸.    
۳. ↑ شیخ طوسی، محمد بن حسن، الرجال، ص۹۹.    
۴. ↑ اردبیلی، محمدعلی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸.    
۵. ↑ زنجانی، موسی، الجامع فى‌ الرجال، ج۱، ص۴۲۱.
۶. ↑ قهپائی، علی بن محمود، مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴.
۷. ↑ حسینی تفرشی، مصطفی، نقد الرجال، ج۱، ص۳۷۲.    
۸. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۶، ص۲۳۵.    
۹. ↑ شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۲، ص۷۲۴.    
۱۰. ↑ سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۴۴.    
۱۱. ↑ امین، محسن، اعیان الشیعه، ج۱، ص۶۰۶.    
۱۲. ↑ خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۱۳۷.    
۱۳. ↑ جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۴۲۰.    
۱۴. ↑ موسوی زنجانی، ابراهیم، وسيلة الدارين فی انصار الحسین، ص۱۱۳-۱۱۴.
۱۵. ↑ خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق و تعلیق محمد السماوی، ج۲، ص۲۱، قم، مکتبة المفید.    
۱۶. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۴، ص۳۴۰.    
۱۷. ↑ قمی، شیخ عباس، نفس المهموم، ص۲۵۷.
۱۸. ↑ موسوی مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین علیه‌السلام، ص۲۳۹.    
۱۹. ↑ شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵-۵۰۶.    
۲۰. ↑ شمس الدین، محمدمهدی، انصار الحسین علیه‌السلام، ص۷۸.    
۲۱. ↑ ابن اثیر، ابوالحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴.    
۲۲. ↑ امین، محسن، اعیان الشیعه، ج۴، ص۲۴۴.    
۲۳. ↑ بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸.    
۲۴. ↑ این شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیهم‌السلام، ج۳، ص۲۶۰.    
۲۵. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۴.    
۲۶. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۲.    
۲۷. ↑ خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۱۹۱.    
۲۸. ↑ ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۷۹.    
۲۹. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۸، ص۲۷۳.    
۳۰. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۸، ص۳۴۰.    
۳۱. ↑ ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۳۴۵.    
۳۲. ↑ مجالس الشهدا، ص۱۱۸.
۳۳. ↑ وقار شیرازی، عشرة كامله، ص۳۷۹.
۳۴. ↑ حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة مَن قتل مع الحسین علیه‌السلام من ولده وإخوته وأهل بیته وشیعته، ص۲۸.    
۳۵. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۴، ص۳۴۰.    
۳۶. ↑ ابن اثیر، ابوالحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴.    
۳۷. ↑ طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۹۹.    
۳۸. ↑ بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸.    
۳۹. ↑ قهپائی، علی بن محمود، مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴.
۴۰. ↑ اردبیلی، محمدعلی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸.    
۴۱. ↑ زنجانی، موسی، الجامع فى الرجال، ج۱، ص۴۲۱.
۴۲. ↑ حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة مَن قتل مع الحسین علیه‌السلام من ولده وإخوته وأهل بیته وشیعته، ص۲۸.    
۴۳. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۴، ص۳۴۰.    
۴۴. ↑ ابن اثیر، ابوالحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴.    
۴۵. ↑ طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۹۹.    
۴۶. ↑ بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸.    
۴۷. ↑ حسینی تفرشی، مصطفی، نقد الرجال، ج۱، ص۳۷۲.    
۴۸. ↑ زنجانی، موسی، الجامع فى الرجال، ج۱، ص۴۲۱.
۴۹. ↑ اردبیلی، محمدعلی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸.    
۵۰. ↑ قهپائی، علی بن محمود، مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴.
۵۱. ↑ ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۷۹.    
۵۲. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۲.    
۵۳. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۸، ص۲۷۳.    
۵۴. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۶، ص۲۳۵.    
۵۵. ↑ شوشتری، محمدتقی،قاموس الرجال، ج۲، ص۷۲۴.    
۵۶. ↑ جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۴۲۰.    
۵۷. ↑ خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۳۲۳.    
۵۸. ↑ محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردیه فی مناقب الائمة الزیدیه، ج۱، ص۲۱۱، صنعاء، مکتبة بدر، چاپ اول، ۱۴۲۳.
۵۹. ↑ سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق محمد جعفر الطبسی، ص۱۴۴، مرکز الدرسات الاسلامیه لممثلی الولی الفقیه فی حرس الثورة الاسلامیه، چاپ اول.    
۶۰. ↑ محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردیه فی مناقب الائمة الزیدیه، ج۱، ص۲۱۱، صنعاء، مکتبة بدر، چاپ اول، ۱۴۲۳.
۶۱. ↑ سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق محمد جعفر الطبسی، ص۱۴۴، مرکز الدرسات الاسلامیه لممثلی الولی الفقیه فی حرس الثورة الاسلامیه، چاپ اول.    
۶۲. ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، ج۳، ص۱۷۱-۱۷۲، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، ۱۹۷۷.    
۶۳. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۵، ص۴۰۴-۴۰۵، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
۶۴. ↑ ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۴۹، بیروت، دارصادر - داربیروت، ۱۹۶۵.    
۶۵. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۶، ص۲۳۷.    
۶۶. ↑ شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵-۵۰۶.    
۶۷. ↑ سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۴۴.    
۶۸. ↑ جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۴۲۰-۴۲۱.    
۶۹. ↑ شمس الدین، محمدمهدی، انصارالحسین علیه‌السلام، ص۷۸.    
۷۰. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۶، ص۲۳۸.    
۷۱. ↑ سماوی، محمد بن طاهر، ابصارالعین فی انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۴۴.    
۷۲. ↑ جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۴۲۰-۴۲۱.    
۷۳. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۵، ص۴۴۶، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
۷۴. ↑ ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴، بیروت، دارصادر - داربیروت، ۱۹۶۵.    
۷۵. ↑ سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق محمد جعفر الطبسی، ص۱۱۶، مرکز الدرسات الاسلامیه لممثلی الولی الفقیه فی حرس الثورة الاسلامیه، چاپ اول.    
۷۶. ↑ سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق محمد جعفر الطبسی، ص۱۴۴، مرکز الدرسات الاسلامیه لممثلی الولی الفقیه فی حرس الثورة الاسلامیه، چاپ اول.    
۷۷. ↑ سماوی، محمد، ابصار العین فی انصار الحسین (علیه‌السّلام)، تحقیق محمد جعفر الطبسی، ص۱۱۶، مرکز الدرسات الاسلامیه لممثلی الولی الفقیه فی حرس الثورة الاسلامیه، چاپ اول.    
۷۸. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۴، ص۳۴۰.    
۷۹. ↑ ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴.    
۸۰. ↑ سماوی، محمد بن طاهر، ابصارالعین فی انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۴۴.    
۸۱. ↑ سماوی، محمد بن طاهر، ابصارالعین فی انصار الحسین علیه‌السلام، ص۶۱.    
۸۲. ↑ قمی، شیخ عباس، نفس المهموم، ص۲۵۷.
۸۳. ↑ موسوی مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین علیه‌السلام، ص۲۳۹.    
۸۴. ↑ شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵-۵۰۶.    
۸۵. ↑ جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۴۲۰-۴۲۱.    
۸۶. ↑ ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابیطالب، ج۳، ص۲۵۳، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.    
۸۷. ↑ ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۷۹.    
۸۸. ↑ ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۳۴۵.    
۸۹. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۲.    
۹۰. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۸، ص۳۴۰.    
۹۱. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۸، ص۲۷۳.    


۵ - منبع

جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص۱۱۴-۱۱۷.    
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «یاران امام حسین (علیه‌السلام)»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۵.    


رده‌های این صفحه : اصحاب امام حسین | امام حسین | تاریخ زندگانی امام حسین | تاریخ معصومان | رجال | شهدای غیر بنی هاشم در کربلا | شهدای کربلا | نهضت عاشورا




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.